Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Sassifrago(-en-paumo)
Saxifraga paniculata
Saxifragaceae
Autre noum : Sassifrajo.
Nom en français : Saxifrage en panicules.
Descripcioun :Aquesto sassifrago èi pulèu coumuno en mountagno ounte fai de coulounìo de rousetto larjo de 15 à 50 mm. Li fueio basalo soun espatulado, larjo de 5 à 7 mm, duro, verdalo, dentado e bourdado de blanc (cauquié). L'enflourejado es en paumo (paniculo) laco emé de flour blanco e de petalo de 5 à 8 mm.
Usanço :La sassifrago-en-paumo se bouto dins li "jardin de roucaio" mounte fai mirando emé si rouseto verdalo.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Saxifraga
Famiho : Saxifragaceae
Ordre : Saxifragales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 8 à 13 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 2800 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Roucas
- Esboudèu
- Baus
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Saxifraga paniculata Mill., 1768